Materiał, z którego wykonane są elementy wyposażenia mieszkania wpływa na ich atrakcyjny wygląd i właściwości użytkowe w większym stopniu, niż sposób wykonania czy projekt. Ma duże znaczenie tak dla komfortu codziennego użytkowania, jak i dla łatwości konserwacji i pielęgnacji. Zwrócić uwagę musimy także na uwarunkowania ekologiczne i zdrowotne stosowanych surowców.
Od surowców, z których wykonuje się wyroby meblarskie, zależy w dużym stopniu ich strona estetyczna, a więc to, na czym zależy nam najbardziej przy wyborze elementów dekoracji wnętrz. Zawsze atrakcyjne i modne pozostanie drewno szlachetne. Chodzi tu przede wszystkim o gatunki liściaste, takie jak dąb, buk, grab i drzewa owocowe. Do wyrobu sprzętów luksusowych stosuje się głównie drewno egzotyczne – największą sławą cieszy się w meblarstwie mahoń i heban. Surowiec, z którego wykonuje się meble jest więc czymś istotnym przede wszystkim dlatego, że wzbudza zainteresowanie i podziw koneserów sztuki stolarskiej i wszystkich osób zainteresowanych estetycznym urządzaniem wnętrz, czyli większości społeczeństwa.
Nie tylko mniej atrakcyjne, ale także mniej trwałe jest drewno pochodzące z drzew iglastych, w tym najpopularniejsze – sosnowe. Jest ono jednak tanie i miękkie, łatwe w obróbce, co pozwala na wytwarzanie bardzo różnorodnych produktów masowych. W dekoracji wnętrz nie ceni się oczywiście sklejki, płyt paździerzowych, pilśniowych i wiórowych. Z pewnością nie ma w nich naturalnego piękna – wybieramy je głównie wtedy, gdy istotna jest dla nas cena.
Te same uwarunkowania dotyczą także tkanin obiciowych i obić skórzanych, gdzie jednak większe znaczenie, niż ponadczasowe piękno, ma moda i obowiązujące w designie nowe trendy. To właśnie wybór tkanin obiciowych wywiera największy wpływ na to, jak czujemy się w naszych wnętrzach. Chodzi tu nie tylko o wpływ kolorów na psychikę ludzką, ale także o specyfikę faktury, która nadaje wnętrzom określony charakter.
Drugim czynnikiem decydującym o znaczeniu właściwego doboru materiałów jest ich wartość użytkowa: to, jak wpływają na wykonanie, solidność, konstrukcję, a wreszcie wygodę użytkowania. Chodzi tu także o nasze zdrowie, zwłaszcza w przypadku budowy i tworzywa stelaży łóżek, które zapewniają nam prawidłową pozycję ciała w czasie snu, oraz w przypadku krzeseł i biurek, przy których pracujemy.
Tkaniny, obicia i inne elementy wykończeniowe wywierają duży wpływ na ludzkie zdrowie i środowisko naturalne. Wybierajmy więc np. tkaniny pochodzące z ekologicznych upraw bawełny. Jeszcze większe znaczenie czynniki te mają w przypadku wyrobów stolarskich. W ich produkcji stosuje się często niezwykle szkodliwe dla środowiska lakiery, farby i chemiczne substancje konserwujące. Dotyczy to zwłaszcza tworzyw kompozytowych i drewnopodobnych, takich jak sklejki, produkowane poprzez sklejanie i prasowanie odpadów drzewnych lub obłogów.
Najwyższa jakość stosowanych surowców liczy się także w meblach technicznych i kuchennych, które w największym stopniu narażone są na uszkodzenia powstające w trakcie użytkowania. Wykorzystane tworzywa muszą być odporne na wilgoć, temperaturę i uszkodzenia mechaniczne. W kuchniach warto więc stosować nie tylko drewno lite, ale także kamień i wysokiej jakości kompozyty. Wykonane z nich powierzchnie umeblowania kuchennego są także łatwe w czyszczeniu.
Innym czynnikiem jest łatwość wymiany i doboru poszczególnych materiałów. Stosunkowo łatwo będzie nam dobrać sposób obicia i wykończenia w meblach typowych, jak podwójne łóżka w rozmiarach 120×200 dostępne na https://bigmeble.eu/lozka-z-pojemnikiem/120×200 czy standardowe szafki kuchenne o głębokości nie przekraczającej 40 cm. Trudniej będzie nam wymienić lub uzupełnić elementy wykończeniowe w niestandardowym wyposażeniu wnętrz, wykonywanym na miarę. Wiąże się to także z wyższymi kosztami napraw.
Tapicerka wykonana jest często z tkanin delikatnych, np. aksamitów i pluszów – pranie i usuwanie plam jest więc trudne. Duże znaczenie ma w jej pielęgnacji także profilaktyka, a więc częste odkurzanie i niedopuszczanie do prowadzenia zabrudzeń. Nieodpowiednie pranie może doprowadzić do osłabienia struktury włókna, uszkodzeń mechanicznych i powstawania odbarwień. W przypadku powierzchni drewnianych stosujemy mycie suche lub za pomocą specjalistycznych środków, a także lakierowanie, olejowanie i impregnację.
W codziennym użytkowaniu wyposażenia należy jednak zwrócić uwagę nie tylko na powierzchnie, ale także na elementy konstrukcyjne. Są to przede wszystkim elementy metalowe, a więc np. stelaże i okucia. Nie da się przy tym całkowicie oddzielić materiału stolarskiego i tapicerskiego od doboru i jakości tego rodzaju elementów. Tak np. w łóżku z pojemnikiem 140×200, a więc w najpopularniejszym rozmiarze łóżek podwójnych dostępnych w obrocie handlowym, nie ma możliwości montażu dużych stelaży elektrycznych i podnoszonych: wybieramy więc raczej proste stelaże z listewek.
Dużą staranność powinniśmy zachować zwłaszcza w opiece nad antykami, sprzętami historycznymi i zabytkowymi. Troska o antyki wymaga ich właściwego pielęgnowania, w tym przede wszystkim właściwego doboru środków pielęgnacyjnych do surowców, z których je wykonano. Niejednokrotnie będzie nam potrzebna znajomość materiałoznawstwa historycznego i pomoc konserwatorska.